صور خیال در معلقه امرؤالقیس

Authors

علی محمد پشت دار

دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور فاطمه شکردست

دانشجوی دکتری دانشگاه پیام نور تهران

دستیار علمی مرکز سوسنگرد

abstract

بزرگ­ترین هنر شاعران آمیختن سخن به خیال و احساس است و تصویر، مهم ترین ابزار در این هنر است. این مقاله بر آن است تا به روش تحلیل محتوا به این سؤال اصلی پاسخ گوید که شگردهای تصویری در ذهن و زبان این شاعر کدام است؟ و به طور خاص او کدام نوع از صور خیال را به کار گرفته است؟ امرؤالقیس به عنوان اولین شاعر صاحب معلقه مطرح است؛ و صور خیال در شعر وی از ویژگی های منحصر به فردی بر خوردار است. طیف خیال در این معلقه عبارت است از تصویر از آثار به جا مانده از قبیله کوچ کرده  معشوقه ها که به توصیف آن منتهی می شود و بیش از نیمی از کل قصیده را در بردارد، معشوقه در نظر امرؤالقیس با معنای معهود آن در شعر فارسی و عربی تفاوت بسیار دارد. در اقسام تصویر این گونه نتیجه گیری می شود که هر دو نوع تصویر زبانی و مجازی در این شعر به نسبت مساوی به کار رفته، اما در تصاویر مجازی بسامد تشبیه بسیار بالاتر از استعاره و کنایه است و اغلب تشبیهات نیز از نوع مرکب و حسی به حسی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

صور خیال در معلقة امرؤالقیس

بزرگ­ترین هنر شاعران آمیختن سخن به خیال و احساس است و تصویر، مهم‌ترین ابزار در این هنر است. این مقاله بر آن است تا به روش تحلیل محتوا به این سؤال اصلی پاسخ گوید که شگردهای تصویری در ذهن و زبان این شاعر کدام است؟ و به طور خاص او کدام نوع از صور خیال را به کار گرفته است؟ امرؤالقیس به عنوان اولین شاعر صاحب معلقه مطرح است؛ و صور خیال در شعر وی از ویژگی‌های منحصر به فردی بر خوردار است. طیف خیال در ا...

full text

فضای موسیقیایی معلقه ی امرؤالقیس

یکی از عناصر مؤثر در زیبایی معلقة امرؤالقیس، موسیقی روان و دل­پذیر آن است. این شاعر بزرگ، با انتخاب بحـر طویل، حرف روی لام مکسور که دارای کشش صوتی فراوانی است،، حروف، الفاظ و هجاهای آهنگین و مناسب با مقتضای حال و نیز صنایع لفظی و معنوی‌ای چون جناس و مراعات نظیر،- که به تکرار و وحدت موسیقی شعر کمک می­کنند،- قصیدة خود را بسیار آهنگین و ممتاز کرده است؛ به طوری که موسیقی داخلی آن، سبب می­شود که خوا...

full text

نویافته‌های صور خیال در شعر حلّاج

این پژوهش، قدرت بیان و بلاغت حلّاج را از دریچة استعارات و تشبیهات دیوان­حلّاج با تمرکز بر مرکّب­بودن مورد بررسی قرار می­دهد و کیفیّت تصاویر خیال­انگیزِ مستعمَل در اشعار وی را می­آزماید. با توجّه به پیشینة تاریخی سفرهای حلّاج در جهت تبلیغ آراء و عقایدش از یک سو، و اتّهام به سحر در نوشته و کلام از سوی دیگر، تحقیق مطرح می­سازد که برخی از اشعار حلّاج، به دلیل استفاده از صور خیال پیچیده و مرکّب، از جایگاه ادبی...

full text

صور خیال در اشعار قیصر امین‌پور

صورخیال جوهر اصلی و عنصر ثابت شعر است و چیزی است که از نیروی تخیل حاصل می­شود. صور خیال معیار ارزش و اعتبار هنری شعر است. در هیچ یک از آثار ادبی در طی ده قرن گذشته اثری در نقد علم بلاغت به اهمیت صور خیال نیست مجموعه‌ تصاویر حاصل از انواع صور خیال (استعاره، تشبیه، مجاز، کنایه) در دیوان هر شاعری بیانگر لحظه­هایی است که با درون و جهان درونی او سرو کار دارد. بررسی آثار شاعران انقلاب و دفاع مقدس از ...

full text

بیان‌های مختلف هنری در صور خیال در شعر مهاجرت افغانستان

کاربرد گستردۀ تشبیه و استعاره از ویژگی‌های ممتاز شعر مهاجرت افغانستان است. در این بررسی استعاره در شکل اصلی آن، یعنی تشبیه، در‌‌آمده است. بدین‌ترتیب دو بخش بزرگ مشبه و مشبه‌‌به موضوع‌بندی شده و بر اساس فراوانی در اولویت قرار گرفته است. مشبه‌‌ها به چهار دستۀ بزرگ وصف یار و دل‌سپردگی، طبیعت، وصف شعر، و سایر مفاهیم تقسیم می‌شود. بر اساس مشبه‌‌ها دیدگاه شاعران مهاجر افغانستان انفسی و درون‌گراست؛ جه...

full text

صور خیال و صنایع ادبی در غزلیات عرفی شیرازی

عرفی شیرازی شاعر توانا و خیال پرداز قرن دهم هجری (963-999ق.) است که توانست زمینه ساز رواج سبکی تازه در شعر فارسی شود. این شاعر که نگاه تیزبین و ذهنی سرشار دارد، هم در خلق مضامین تازه و هم در ابداع ترکیبات و تصاویر بدیع، موفق عمل کرده و مضمون آفرینی تازه خود را با مهارتی بسیار و خلاقانه با استفاده منحصر به فرد از صور خیال و صنایع ادبی شکل می‌دهد. در این مقاله سعی شده با بررسی اشعار این شاعر، برخ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
بلاغت کاربردی و نقد بلاغی

جلد ۱، شماره ۲، صفحات ۶۹-۸۳

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023